بیماری زخم دهان یک نوع بیماری شایع است که هر فردی را در مقطعی از زندگی خود درگیر میکند. زخمها و آفتهای ایجاد شده در دهان با ایجاد مشکلاتی در انجام عملکردهایی مانند صحبت کردن، بلع و جویدن بر زندگی روزمره تأثیر منفی میگذارند. زخمهای داخل دهانی گاهی به صورت یک برش کوچک دیده میشوند و در عرض چند روز خود به خود رفع میشوند و گاهی به زخمهای دردناکی به نام آفت تبدیل میشوند.
در درمان آفت دهان عموما از دهانشویههایی با مواد طبیعی استفاده میشود. با توجه به اینکه آفتهای مکرر دهان نشانه بیماریهای جدیتر هستند و منجر به ایجاد زخم سقف دهان میگردد، باید در مورد بیماریهای احتمالی مختلف بررسیهای لازم انجام شود.
زخم سقف دهان چیست؟
هنگامی که از زخمهای سقف دهان گفته میشود، به آسیبهای مخاطی که در لبها، زبان و زیر زبان، کام، لثهها و گونهها ایجاد میشود اشاره میکند. ممکن است بیماری سادهای وجود داشته باشد که پس از مصرف مواد داغ یا گاز گرفتنهای تصادفی، خودبهخود بهبود مییابند و همچنین زخمهای دردناک ناشی از ویروسها به شکل تبخال وجود دارد. یکی از شایعترین ضایعات در دهان آفت یا زخم آفتی است که معمولاً ضایعات سفید، ملتهب و بسیار دردناکی هستند.
آفتها که به طور مکرر به خصوص در زمان عفونت آنفولانزا رخ میدهند، معمولاً طی چند روز خود به خود بهبود مییابند. در صورت وجود آفتهای مکرر و طولانی مدت، معمولاً بیماریهای زمینهای وجود دارند که سیستم ایمنی را سرکوب میکنند. در چنین مواردی باید معاینات پزشکی برای این بیماریها انجام شود. بیماری لثه و آبسه دندان نیز میتواند باعث زخم دهان شود. مشاهده شده است که زخم سقف دهان در زنان بیشتر از مردان است.
زخمهای دهان همیشه ناشی از یک بیماری نیست. آسیب به سطح داخلی دهان و کام در هنگام مصرف غذا باعث ایجاد زخم سقف دهان میشود. در کودکان خردسال و نوزادان به دلایلی از جمله ضعف ایمنی به دلیل سوء تغذیه، عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، احتمال ایجاد زخمهای دهانی وجود دارد.
علت زخم سقف دهان
در بسیاری از موارد بیماری زخم دهان دلایل نامشخصی دارد. بیشتر زخمهای داخلی دهان در اثر آسیب به پوشش داخلی دهان ایجاد میشوند. مثلا:
- گاز گرفتن ناخواسته داخل گونه یا وجود دندان تیز
- دندان مصنوعی نامناسب
- غذای سخت
- پر کردن نامناسب دندان بعد از عصب کشی دندان
همیشه مشخص نیست که چه چیزی باعث ایجاد زخمهای دهانی میشود که مدام عود میکنند، اما تصور میشود محرکها شامل موارد زیر باشد:
- استرس و اضطراب
- تغییرات هورمونی برخی از زنان در طول دوره ماهانه خود دچار زخمهای دهان میشوند
- خوردن برخی غذاها مانند شکلات، غذاهای تند، قهوه، بادام زمینی، بادام، توت فرنگی، پنیر، گوجه فرنگی و آرد گندم
- خمیر دندانهای حاوی سدیم لوریل سولفات
- ترک سیگار هنگامی که برای اولین بار سیگار را ترک میکنید، ممکن است دچار زخمهای دهانی شوید
- تصور میشود که ژنهای بدن نیز نقش دارند – حدود ۴۰ درصد از افرادی که مدام دچار زخمهای دهانی میشوند گزارش میدهند که بیماری زخم دهان در خانوادهشان وجود دارد.
- عفونتهای ویروسی از جمله ویروس تبخال، آبله مرغان و…
- کمبود ویتامین B۱۲ یا آهن
- بیماری کرون یک بیماری طولانی مدت که باعث التهاب پوشش داخلی دستگاه گوارش میشود
- بیماری سلیاک یک بیماری شایع گوارشی که در آن فرد واکنش نامطلوبی به گلوتن نشان میدهد
- آرتریت واکنشی وضعیتی که باعث التهاب در نقاط مختلف بدن میشود، معمولاً در واکنش به عفونت
- سیستم ایمنی ضعیف به عنوان مثال، HIV یا لوپوس
- داروهای شیمیایی
ایجاد زخم سقف دهان توسط دارو
این بیماری گاهی اوقات میتواند توسط برخی داروها ایجاد شود، مانند:
- داروهای ضد التهابی مانند ایبوپروفن
- نیکوراندیل دارویی که گاهی برای درمان آنژین استفاده میشود.
- مسدود کنندههای بتا برای درمان بیماریهایی مانند آنژین صدری، فشار خون بالا و ریتم غیر طبیعی قلب استفاده میشود.
- عوارض جانبی شیمی درمانی یا رادیوتراپی که به عنوان موکوزیت شناخته میشود.
درمان التهاب و زخم سقف دهان
درمان بیماری زخم دهان برای همه بیماران، به ویژه کسانی که در حال تحقیق در مورد چگونگی خلاص شدن از شر زخمهای دهان هستند، موضوع مهمی است. انتظار میرود بیشتر زخمهای دهانی ظرف ۱-۲ هفته بهبود پیدا کنند.
شاید بتوان با گیاهان دارویی به راحتی و با سرعت بیشتری بر این بیماری غلبه کرد. به خصوص چای مریم گلی یکی از موثرترین درمانهای گیاهی است. مصرف چای مریم گلی به صورت گرم بعد از دم کردن به بهبود سریعتر زخمها کمک میکند. در واقع، نوشیدن چای با نگه داشتن مدتی بیشتر در دهان تاثیر آن را بیشتر میکند.
علاوه بر این، زخمهای دهان را میتوان با سماق نیز درمان کرد. با جوشاندن، سرد شدن و غرغره سماق، روند بهبودی تسریع میشود.
از جمله مواردی که برای آفت دهان مفید است، کرمهایی نیز وجود دارد که پزشک توصیه میکند. این کرمها به تسکین درد و التیام قرمزی کمک میکنند.
اگر زخمها ملتهب هستند، ممکن است استفاده از ژل استروئیدی نیز توصیه شود.
برای درمان زخمهای ناشی از سرطان دهان ابتدا بیوپسی انجام میشود. بسته به نتیجه بیوپسی به دست آمده، میتوان از جراحی یا شیمی درمانی استفاده کرد.
علت قرمزی سقف دهان چیست؟
دلایل مختلفی میتواند باعث ایجاد قرمزی و التهاب سقف دهان شود:
- آفت دهان: نواحی قرمز ملتهب با ترشحات و خونریزیهای موضعی ایجاد میکند.
- ویتامینهای کمبود: کمبود ویتامین B12، آهن، اسیدفولیک و روی باعث التهاب و زخم میشود.
- استفاده از مواد سفید کننده دندان: در برخی افراد حساسیت ایجاد میکند.
- بیماریهای خودایمنی: مثل پمفیگوس مخاطی.
- اختلالات گوارشی: مانند بیماری ریفلاکس معده به مری.
- برخی داروها: مصرف برخی داروها مثل ضد فشارخونها.
چنانچه علائم بهبود نیافت، باید به پزشک مراجعه کرد تا علت دقیق مشخص و درمان شود.
درمان خانگی قرمزی سقف دهان
زخم سقف دهان معمولاً نیازی به درمان ندارد، زیرا خود به خود ظرف یک یا دو هفته از بین میرود.
با این حال، درمان میتواند به کاهش تورم و کاهش هر گونه ناراحتی کمک کند. عدم درمان خانگی قرمزی سقف دهان ممکن است در طولانی مدتی بر خوردن و آشامیدن تأثیر بگذارد.
زخمهای دهان معمولاً با غرغره کردن با مواد طبیعی بهبود مییابند. بشر برای رفع این مشکل از زمانهای قدیم از روشهای طبیعی استفاده میکرده است.
جوش شیرین برای زخم سقف دهان
جوش شیرین اغلب برای زخمهایی که در دهان ایجاد میشود استفاده میشود. با تاثیر جوش شیرین در کاهش التهاب، هم زخم بهبود مییابد و هم درد تسکین مییابد. مخلوطی که به صورت خمیری با مخلوط کردن یک قاشق چایخوری جوش شیرین با مقداری آب گرم تهیه میشود باید روی زخم مالیده شود و مدتی روی زخم بماند. سپس این مخلوط را باید با آب گرم تمیز بشویید.
استفاد از نمک برای زخم سقف دهان
غرغره کردن با آب نمک میتواند در درمان زخم سقف دهان مفید باشد. نمک همچنین آفت دهان را تسکین میدهد. یک قاشق چای خوری نمک معمولی خانگی در نصف لیوان آب گرم حل میشود و میتوانید به مدت ۱۵ تا ۳۰ ثانیه بدون قورت دادن، چندین بار در روز یا حتی هر چند ساعت یکبار با این آب غرغره کنید.
استفاده از روغن گل میخک
روغن میخک دارای خواص تسکین دهنده درد است. میتوان از آن برای تسکین درد در ضایعات آفتی مانند دهان استفاده کرد که میتواند بسیار دردناک باشد.
تاثیر آلوئه ورا بر زخم سقف دهان
ژل گیاه آلوئه ورا را میتوان به طور مستقیم روی زخمها قرار داد تا درد را کاهش دهد و روند بهبود را تسریع کند. آب آلوئه ورا نیز همین اثر را نشان میدهد. همچنین نشان داده شده است که در سایر ضایعات دهانی مانند ترک خوردگی لب و تبخال مفید است.
تاثیر ریشه شیرین بیان در زخمهای دهان
خواص درمانی طبیعی ریشه شیرین بیان در فع و بهبود زخمهای دهان نیز نتایج مثبتی به همراه دارد.
استفاده از روغن نارگیل
روغن نارگیل یک عامل ضد میکروبی طبیعی است. دهان شویه روغن نارگیل برای مخلوط کردن با روغن کنجد یا سایر روغنهای خوراکی، کاربردی است که از زمانهای قدیم در درمان زخمهای دهان مورد استفاده قرار میگرفته است.
فواید چای مریم گلی بر زخم های سقف دهان
مریم گلی، یکی از قدیمیترین گیاهان میکروب کش شناخته شده، میتواند در درمان زخمهای دهان نیز استفاده شود. چای مریم گلی به شکل برگ که به راحتی در همه جا یافت میشود را میتوان بعد از دم کشیدن در آب داغ، با غرغره کردن یا نگه داشتن مقدار کمی در دهان و نوشیدن آن استفاده کرد. دهانشویه مریم گلی بهداشت دهان را تامین میکند، التهاب را کاهش میدهد و برای تسکین درد مفید است.
زخمهای دهانی که با روشهای طبیعی فوق الذکر از بین نمیروند یا به طور مکرر عود میکنند ممکن است نشانه بیماریهای جدیتری باشد. در چنین شرایطی از گرفتن نوبت با متخصص گوش و حلق و بینی یا دندانپزشک غافل نشوید.
آنتی بیوتیک برای عفونت سقف دهان
در درمان زخم سقف دهان که با روشهای طبیعی بهبود نمییابند، میتوان از آنتی بیوتیکها یا عوامل ضد ویروسی استفاده کرد.
- آموکسی سیلین (داروی موثر برای عفونت دهان)
- آزیترومایسین
- سفوکسیتین
- مترونیدازول
- پنی سیلین
برای زخم سقف دهان چی خوبه؟
- ضد قارچهای موضعی به مدت ۲ هفته تجویز میشوند که معمولاً برای کاندیدیازیس بدون عارضه دهان یا برفک دهان مؤثر هستند.
- داروهای ضد قارچی سیستمیک ممکن است به بیمارانی داده شود که نسبت به ضد قارچهای موضعی عدم تحمل یا نقص ایمنی دارند.
- درمان ضد ویروسی باید به بیماران مبتلا به ضایعات دهانی با منشا ویروسی داده شود.
دهانشویه برای جلوگیری از عفونت دهان
- دهانشویه کلرهگزیدین گلوکونات
- دهانشویه پرسیکا
- دهانشویه پاروئکس
این مطلب توسط تیم نویسندگان وبسایت نوشته شده است.
یک دارو برای سقف دهان
مطلب کامل و عالی👍