دندان قروچه چیست؟

یکی از مشکلات شایع در دهان و دندانهای بزرگسالان و کودکان، عارضه دندان قروچه یا براکسیسم است. در طی این عارضه فرد در بیداری یا در حین خواب به طور مداوم دندانهای خود را بر روی هم ساییده یا به هر دو فک خود فشار وارد میکند. این مشکل در دهان و دندانهای افراد معمولاً بر اثر بیماریها، استرس یا اضطراب ایجاد میشود. هنگامی که دهانتان خالی از خوراکی است ولی هنوز هم دندان‌هایتان را به هم می‌زنید، در حال دندان‌دندان قروچه هستید.

عارضه دندان قروچه یکی از شایع‌ترین اختلالات خواب است که معمولاً در خواب ایجاد می‌شود و کنترل آن برای فرد بسیار سخت است. این عارضه ممکن است فرد را به آرتریت مفاصل تمپوروماندیبولار مبتلا کند و همچنین علت اصلی درد دندان در بزرگسالان و کودکان است.

علاوه بر این، استرس یا هیجان فراوان نیز ممکن است در طول روز باعث ایجاد دندان قروچه شود. برای درمان این عارضه، معمولاً روش‌هایی مانند درمان ریشه دندان، روکش دندانی، داروها و تکنیک‌های مدیریت استرس مورد استفاده قرار می‌گیرند. درمان ریشه دندان می‌تواند شامل اقداماتی مانند پر کردن یا جراحی ریشه دندان باشد تا عفونت ریشه دندان رفع شود و عارضه دندان قروچه کنترل شود.

علائم دندان قروچه چیست؟

از مهمترین علائم این عارضه میتوان موارد زیر را نام برد که عبارتند از:

دندانهای فرد ظاهری بریده بریده و شکسته دارند.

• مینای دندانها دچار آسیب شده است.
• حساس شدن دندانهای فرد نسبت به قبل
• فک دچار خستگی میشود.
• صدای ساییده شدن دندانهای فرد گاهی آنقدر بلند است که در زمان خواب و بیداری شنیده میشود.
• حس کردن وجود گوشت اضافی در دهان به دلیل گاز گرفتن در حین خواب شبانه
• به وجود آمدن درد در فک به هنگام صبحانه خوردن

با مشاهده هر کدام از این علایم برای جلوگیری از آسیبهای بیشتر در استخوان فک و دندانها، بهتر است به دندانپزشک متخصص مراجعه کنید.

علت دندان قروچه در بزرگسالان

عوامل مختلفی در بزرگسالان سبب عارضه دندان قروچه در حین خواب و بیداری میشود که شامل استرس، افسردگی، کمبود خواب، اضطراب فراوان، مصرف کافئین و الکل، عادتهای بد دهانه همانند مکیدن انگشتان یا جویدن ناخنها، مصرف کردن برخی از داروها و مشکلات دندانی هستند.

علت دندان قروچه کودکان چیست؟

• زمانی که کودکان در خواب هستند یکی از مشکلات شایعی که در میان آنها دیده میشود، دندان قروچه است. دندان قروچه که در اصطلاح پزشکی به آن براکسیسم گفته میشود، در واقع فشار آوردن فکها بر روی همدیگر یا ساییده شدن دندانهای هر دو فک بر روی هم است. به طور میانگین از هر ۱۰ کودک، سه نفر از آنها به عارضه دندان قروچه در خواب مبتلا میشوند. این عارضه معمولاً از سنین سه سالگی در کودک آغاز شده و در سنین ۶ سالگی برطرف میشود.
  اصلیترین دلایل ایجاد دندان قروچه در کودکان مشکلات تنفسی یا آپنه انسدادی خواب، تحریک دهان، آلرژی، وراثت، نامرتب بودن دندانهای شیری، عادات دهانی همچون استفاده از پستانک یا مکیدن انگشت شست، قرارگیری نامناسب دندانها، دندان درآوردن، اضطراب و استرس است. دندان قروچه در خواب میتواند مشکلات و آسیبهایی را در دندان و فک کودک و بزرگسال ایجاد کند. به همین خاطر کودکان باید علت این عارضه را تشخیص داده و با روشهای صحیح به درمان آن بپردازند.

علت دندان قروچه در کودکان شامل موارد زیر می باشد که به طور مختصر هر کدام از آنها توضیح داده شدهاند، این موارد عبارتند از:

• استرس: از آنجایی که روحیه کودکان بسیار حساس بوده و کوچکترین مسائل ذهن آنها را درگیر میکند، به همین خاطر دچار استرس و اضطراب فراوان شده و ممکن است در زمان خواب به طور ناخودآگاه دندانهای خود را بر روی هم ساییده و یا آنها را برای روی یکدیگر فشار دهند. با رفع استرس کودک، میتوان به راحتی دندان قروچه او را درمان کرد.
• ترمیم شدن دندان کودک به صورت غیر اصولی: زمانی که دندانپزشک به صورت غیرحرفهای دندانهای کودک را ترمیم کند، در زمان بسته شدن فک دندانهای کودک به خوبی بر روی همه چفت نشده و کودک دچار عارضه دندان قروچه در خواب میشود.
• کج بودن دندانها: کودکانی که به صورت مادرزادی دندانهای کجی دارند، به دندان قروچه در خواب مبتلا میشوند. از آنجایی که دندانهای موجود در هر دو فک به صورت نامنظم رویش پیدا کرده، در زمان بسته شدن فک به خوبی بر روی هم قرار نگرفته و این عارضه ایجاد میشود. همچنین ترک پستانک در کودک، قطع شیشه شیر و وجود درد در دندانهای کودک سبب عارضه دندان قروچه در حین خواب میشوند.

جلوگیری از دندان قروچه

برای برطرف شدن عارضه دندان قروچه روشهای درمانی بسیار زیادی وجود دارد که با استفاده از آنها میتوان به سلامت استخوان فک کمک بسیار زیادی کرد و دندانهای سالمی داشت. از جمله روشهای درمانی برای متوقف کردن این عارضه شامل موارد زیر هستند:

استفاده از محافظ دندانی یا همان نایت گارد

برای محافظت از دندانهای خود و جلوگیری از عارضه دندان قروچه بهتر است در طول شب از نایت گارد استفاده کنید. این محافظهای شب برای دندان، میزان آسیبهای ناشی از دندان قروچه را در کودک و بزرگسال به راحتی بهبود میدهند. متخصص ارتودنسی برای کنترل کردن و درمان عارضه دندان قروچه به شما توصیه میکند تا از نایت گارد استفاده کنید. محافظ دندانی موردنظر از ساییده شدن دندانها در طول خواب جلوگیری میکند.

جراحی کرونوپلاستی یا هم سطح کردن سطوح دندان

اگر بر اثر سطوح ناهموار دندانها، دچار دندان قروچه شدهاید، تراز کردن سطوح آنها میتواند مشکل شما را برطرف سازد.
با استفاده از روغن نعناع، کاهش مصرف کافئین، مدیریت کردن استرس و اضطراب روزانه، استفاده از شیر زردچوبه میتوانید تا حدود زیادی عارضه دندان قروچه را متوقف کرده و آن را درمان کنید.

سخن پایانی

یکی از بدترین و آسیب رسانترین مشکلاتی که ممکن است در دهان و دندانهای هر کودک و بزرگسالی ایجاد شود، عارضه دندان قروچه میباشد. این عارضه میتواند آسیبهای جبران ناپذیری را در فک فرد و دندانهای او ایجاد کند. بنابراین با استفاده از نایت گارد یا سایر روشهای درمانی باید دندان قروچه را کنترل و درمان کنید تا دندانهای سالمی داشته باشید.
اگر عارضه Bruxism در بزرگسالان یا کودکان کنترل و درمان نشود میتواند مشکلات دندانی فراوان همچون لب پر شدن یا شکستگی آنها را ایجاد کند. بنابراین در صورت مشاهده این عارضه در کودک خود باید هرچه سریعتر او را نزد متخصص دندانپزشکی برده تا با استفاده از محافظ دندانی یا سایر روشها مشکل او برطرف شود.

دکتر ثنا جباری

سوالات متداول

مشکلات متداول دندان قروچه چیست؟

مشکلات دندان قروچه می‌توانند شامل تراکم، تسویه ناصحیح، خراشیدگی، ترک‌ها یا از دست رفتن قسمت‌هایی از دندان باشند. این مشکلات ممکن است باعث ناتوانی در خرد کردن غذا یا احساس درد و عدم راحتی در طول فرآیند خوردن شوند. در صورت بروز مشکلات، مراجعه به یک دندان‌پزشک برای ارزیابی و درمان لازم است.

آیا استفاده از نایت گارد برای محافظت از دندان قروچه مفید است؟

بله، استفاده از نایت گارد می‌تواند برای محافظت از دندان قروچه مفید باشد. نایت گارد یک دستگاه تخصصی است که برای پوشاندن دندان‌ها در طول شب و جلوگیری از فشار و خوردگی ناشی از روابط غیرطبیعی بین دندان‌ها (مانند رگبارهای ناخواسته) استفاده می‌شود. این کار از خراشیدگی دندان‌ها و سایر مشکلاتی که ممکن است به دندان قروچه در اثر فشار شبانه وابسته به رژیم غذایی و سایر عادات ناگوار وارد شود، جلوگیری می‌کند.