.png){kind=logo}
دندان عقل، دندان انتهایی در هر فک است که در واقع سومین دندان آُسیای بزرگ محسوب می شود. این دندان معمولا بین 17 تا 25 سالگی و آخرین دندانی است که به دهان رویش پیدا می کند. تعداد کمی از افراد ممکن است به طور مادرزادی دندان عقل نداشته باشند.
دندان عقل نهفته چیست؟
یک یافته شایع در مورد دندان عقل نهفته بودن آن است. به این معنی که دندان عقل تکامل یافته اما به دلایلی مانند کمبود فضا در فک، چرخش و یا زاویه نامناسب رویشی دندان ، مسیر مناسب و فضای کافی برای رویش دندان عقل وجود ندارد و در نتیجه دندان عقل به صورت کامل رویش نمی یابد و دچار نهفتگی شود. در این حالت دندان عقل به طور کامل در استخوان فک باقی می ماند و هیج قسمتی از آن از لثه بیرون نمی آید. دندان عقل نهفته ممکن است در در جهت و زاویه نامناسب به سمت دندان مجاور یا به سمت انتهای دهان قرار گرفته باشد. حتی گاهی ممکن است جهت و زاویه رویش دندان عقل مناسب باشد اما باز هم به طور کامل از فک خارج نشود.
برای جراحی و خارج کردن دندان های عقل نهفته با توجه به شرایطی مانند سن بیمار، زاویه قرارگیری و موقعیت دندان در فک و نزدیکی آن به ساختارهای حیاتی مانند تنه ی عصبی در فک پایین تصمیم گیری می شود. حتی اگر دندان عقل نهفته در شرایط فعلی هیچ مشکل یا علامتی نداشته باشد، به منظور پیش گیری از مشکلات آینده بسیاری از دندانپزشکان و جراحان فک و صورت، جراحی در سنین پایین تر را به منظور خارج کردن دندان عقل نهفته پیشنهاد می کنند. چون باقی ماندن دندان عقل نهفته ممکن است در آینده سبب بروز مشکلاتی مانند کیست، درد و ناراحتی شود.
دندان عقل نیمه نهفته چیست؟
در بسیاری از افراد نیز دندان عقل به حالت “نیمه نهفته “رویش پیدا می کند، به این معنی که قسمتی از تاج آن در دهان دیده می شود اما قسمتی دیگر از آن به وسیله لثه پوشانده شده است. لثه ای که روی قسمتی از تاج را پوشانده است محل تجمع مواد غذایی و باکتری ها بوده و سبب مشکلات بهداشت دهان و دندان می شود. لثه در اطراف دندان عقل نیمه نهفته ممکن است به شدت ملتهب شده و سبب درد و ناراحتی شود. به همین علت دندان عقل نیمه نهفته کشیده می شود. ممکن است در این حالت نیز نیاز به انجام جراحی برای خارج کردن دندان باشد.
پیشنهاد میکنم مطلب عصب کشی مجدد (درمان مجدد ریشه) را مطالعه کنید.
چه زمانی دندان عقل باید کشیده شود؟
وقتی دندان عقل نهفته یا نیمه نهفته است یا به صورت کج و با زاویه نامناسبی رویش پیدا کرده باشد که سبب پوسیدگی و آسیب دندان های مجاور می شود، بهتر است کشیده شود.همین طور زمانی که دندان عقل با هیچ دندانی در فک مقابل تماس ندارد توجیهی برای حفظ آن وجود ندارد چون در این حالت هیچ نقشی در غذا خوردن ایفا نمی کند.
آیا می توان دندان عقل را نکشید؟
برخلاف تصور عده ای دندان عقل مساوی نیست با دندانی که حتما باید کشیده شود!
اگر تاج دندان عقل سالم باشد، به طور کامل به حفره دهان رویش پیدا کرده باشد یعنی تاج آن کاملا از لثه بیرون آمده یاشد و در موقعیت مناسبی رشد کرده باشد به نحوی که مشکلی برای دندان های مجاور ایجاد نکرده باشد، با دندان های فک مقابل نیز در تماس باشد و همین طور دسترسی مناسب به آن برای مسواک زدن و کشیدن نخ دندان و رعایت بهداشت و دهان وجود داشته باشد هیچ نیازی به کشیدن آن نیست و می تواند حفظ شود. دندان عقل در این شرایط در جویدن غذا کمک کننده خواهد بود.
آیا برای ارتودنسی باید حتما دندان عقل را کشید؟
در مورد جراحی و کشیدن دندان عقل برای افرادی که نیاز به ارتودنسی دارند با توجه به شرایط خاص دندانی و فکی هر فردی، حتما باید ابتدا مشورت با متخصص ارتودنسی انجام شود. اما به صورت کلی اگر اگر تاج دندان عقل سالم و بدون پوسیدگی باشد، تاج آن به طور کامل و در موقعیت مناسب از لثه رویش پیدا کرده یاشد و با دندان های فک مقابل نیز در تماس باشد و همین طور دسترسی مناسب به آن برای مسواک زدن و کشیدن نخ دندان وجود داشته باشد و با حرکات ارتودنسی تداخلی نداشته باشد ممکن است نیازی به کشیدن آن نباشد. دندان های عقل نیمه نهفته، معمولا قبل از شروع ارتودنسی کشیده می شوند.
آیا می توان دندان عقل پوسیده را ترمیم کرد؟
اگر دندان عقل یک پوسیدگی سطحی داشته باشد که عمق نفوذ آن کم باشد و شاخک عصبی و پالپ دندان را درگیر نکرده باشد می توان آن را مانند بقیه دندان ها پر(ترمیم) کرد. معمولا قبل از این مسئله دندانپزشک میزان دسترسی به این دندان را جهت ارزیابی امکان درمان مناسب بررسی می کند. چون این دندان در انتهای دهان قرار دارد، ممکن است در بعضی از افراد به علت میزان گشودگی کم فک یا زاویه قرارگیری دندان عقل دسترسی ابزارهای دندانپزشکی جهت انجام یک ترمیم(پرکردگی) مناسب وجود نداشته باشد.
پیشنهاد میکنم مطلب عمر دندان عصب کشی شده را مطالعه کنید.
چه زمانی عصب کشی دندان عقل انجام می شود؟
بیش ترین زمانی که تلاش برای عصب کشی(درمان ریشه) و حفظ دندان عقل اهمیت پیدا می کند شرایطی است که فرد قبلا یکی از دندان های آُسیا ی بزرگ یا هر دوی آن ها را کشیده باشد. در این شرایط اگر دندان عقل پوسیده نیاز به عصب کشی (درمان ریشه) داشته باشد بسته به تمایل بیمار و طرح درمانی که برای جایگزینی دندان های آسیای کشیده شده در نظر گرفته شده ممکن است عصب کشی دندان عقل انجام شود. در این حالت اگر دندان عقل در موقعیتی باشد که دسترسی مناسبی به آن وجود داشته باشد و امکان استفاده از ابزارهای درمان ریشه( عصب کشی) در دندان را به متخصص درمان ریشه بدهد می توان دندان عقل را حفظ کرد. عامل موثر دیگر در تصمیم گیری حضور دندانی در فک مقابل است که دندان عقل با آن تماس داشته باشد چون اگر در فک روبرو هیچ دندانی در تماس با دندان عقل نباشد، دندان کمکی به بهبود کیفیت غذا خوردن نمی کند.
یک مثال واضح حالتی است که بیمار قبلا هر دو دندان آسیای اول و دوم را کشیده است و به هر دلیلی نمی خواهد از ایمپلنت برای جایگزینی دندان های آسیایی که قبلا کشیده است استفاده کند.در صورتی که در همان سمت دندان عقل(آسیای سوم) وجود داشته باشد که با دندان فک مقابل در تماس باشد، حفظ دندان عقل حتما کمک کننده است و می تواند به بهبود کیفیت غذا خوردن بیمار کمک کند.
اما اگر دندان های آسیای اول و دوم فردی سالم باشد و دندان عقلی داشته باشد که به علت پوسیدگی شدید دردناک بوده و نیاز به عصب کشی دارد، ممکن است با مشورت با دندانپزشک تصمیم به کشیدن دندان عقل گرفته شود. چون عصب کشی دندان عقل اگر چه ممکن است اما به علت کاهش دسترسی پیچیدگی هایی دارد.
آیا همه دندانپزشکان عصب کشی دندان عقل را انجام می دهند؟
به علت کاهش دسترسی و پیچیدگی های آناتومیک معمول در ریشه دندان عقل بهتر است متخصص درمان ریشه، عصب کشی دندان عقل را انجام دهد.
عصب کشی دندان عقل درد دارد؟
پروسه درمانی عصب کشی (درمان ریشه) دندان عقل در حالت کلی هیچ تفاوتی با دندان های آُسیای دیگر ندارد، واضح است که چون دندان عقل آخرین دندان در هر فک است دسترسی کم تری به آن وجود دارد. به همین دلیل عصب کشی (درمان ریشه) دندان عقل ممکن است مستلزم صرف زمان بیش تری باشد. دندان عقل معمولا سه یا چهار کانال دارد. پروسه درمان بدون هیچ گونه دردی انجام می شود.
درد بعد از عصب کشی دندان عقل بیش تر است؟
از لحاظ عوارض بعد درمان بین دندان عقل با سایر دندان ها هیچ تفاوت قابل ملاحظه ای وجود ندارد. اگر می خواهید راجع به عوارض بعد از عصب کشی بیش تر بدانید این مطلب را بخوانید: درد بعد از عصب کشی طبیعی است؟
نوشته شده توسط دکتر ثنا جباری(متخصص درمان ریشه)
` 
` 
` 
`
دیدگاهتان را بنویسید