آیا عصب کشی دندان در بارداری امکان پذیر است؟

تصور نادرستی در جامعه شایع است مبنی بر این که انجام عصب کشی دندان در بارداری و به صورت کلی دریافت خدمات دندانپزشکی در دوران بارداری مضر است. در صورتی که در واقعیت، اکثر خدمات دندانپزشکی در دوران بارداری، بنا به ضرورت قابل انجام هستند.

در شرایط ایده آل توصیه می شود که خانم ها قبل از اقدام به بارداری یک چکاپ کامل دندانپزشکی داشته باشند و تمام اقدامات دندانپزشکی لازم نظیر جرم گیری، ترمیم دندان های پوسیده، عصب کشی و کشیدن را، در صورت نیاز انجام دهند.

اما در صورتی که بعد از آگاهی از بارداری، درد و ورم شدید ناشی از پوسیگی دندان وجود داشته باشد، در هر زمانی در دوره بارداری انجام عصب کشی دندان در بارداری برای تسکین درد مجاز است. هیچ دلیلی برای تحمل درد دندان و رنج بردن از آن در حین بارداری وجود ندارد. درد مکانیسم های پیچیده ای را در بدن فعال می کند و استرس ناشی از آن می تواند برای مادر و جنین مضر باشد.

بهترین زمان برای انجام عصب کشی دندان در بارداری چه وقتی است؟

انجام درمان های انتخابی و غیر اورژانسی (یعنی حالتی که پوسیدگی دندان سبب درد و ورم نشده است) بهتر است به سه ماهه دوم بارداری موکول شود. انجام درمان های غیرضروری دندانپزشکی می تواند به بعد از زایمان موکول شود. اما برخی درمان ها همچون عصب کشی دندان در بارداری بهتر است با مشورت پزشک متخصص و در زمان مناشب آن انجام شود.

یکی از دلایل انجام ندادن عصب کشی دندان در بارداری این است که در سه ماهه اول ممکن است خانم باردار حالت تهوع شدیدی داشته باشد و در سه ماهه سوم نیز ممکن است قرارگیری طولانی روی یونیت دندانپزشکی راحت نباشد.

همان طور که پیش تر ذکر شد در صورت بروز شرایط اورژانسی و درد شدید، عصب کشی برای تخفیف درد دندان در هر زمانی از ماه اول تا آخر بارداری قابل انجام است. در ادامه به نگرانی های شایع در زمینه انجام عصب کشی دندان در بارداری پاسخ داده شده است.

آیا تهیه رادیوگرافی (عکس) دندان در بارداری برای جنین مضر است؟

قبل از عصب کشی دندان در بارداری برای ارزیابی وضعیت ریشه های دندانی که نیاز به عصب کشی دارد تهیه رادیوگرافی (عکس) باکیفیت از همان دندان، اجتناب ناپذیر است. از طرفی همین مسئله ممکن است دلیل تردید بعضی از افراد برای انجام عصب کشی دندان در بارداری باشد. اگرچه این نگرانی طبیعی و قابل درک است، اما تحقیقات بسیاری نشان داده اند که امروزه دستگاه های رادیوگرافی(تصویر برداری) دندانی با استفاده از تکنولوژی مدرن و دیجیتال دوز اشعه ایکس بسیار کمی ساطع می کنند.

با توجه به تعداد محدود رادیوگرافی دندان که برای انجام عصب کشی در بارداری مورد نیاز است و مادامی که ملاحظات و اصول ایمنی لازم رعایت می شود هیچ ممانعتی برای تهیه رادیوگرافی(عکس) دندان در دوران بارداری از لحاظ آسیب به جنین وجود ندارد.

برای تهیه رادیوگرافی(عکس) دندان از خانم باردار از پیش بند و گردنبند سربی استفاده می شود که از تابش اشعه به ناحیه شکم و گردن جلوگیری می کند.در نظر داشته باشید که به صورت کلی هم برای تهیه رادیوگرافی های دندانی اشعه به محیط دهان تابیده می شود و انتشار اشعه به ناحیه شکم ناچیز است. بر اساس بیانیه انجمن دندانپزشکان آمریکا استفاده از رادیوگرافی در حین بارداری ایمن است. در صورت بارداری حتما قبل از تهیه رادیوگرافی و انجام اقدامات دندانپزشکی، این مساله را اطلاع دهید.

امروزه در حین انجام درمان ریشه به کمک استفاده از دستگاه های مدرن مخصوص تعیین طول ریشه، نیاز به تهیه رادیوگرافی (عکس) دندان در حین درمان کاهش یافته است و به صورت کلی درمان عصب کشی برای خانم باردار با کم ترین مشکل و نگرانی قابل انجام است.

آیا تزریق بی حسی در بارداری مضر است؟

تزریق داروهای بی حسی موضعی شایع (مثل لیدوکایین و پریلوکایین) برای خانم باردار سالم مادامی که در دوز مناسب و به روش مناسب انجام شود ایمن است. همین طور مقدار کنترل شده از ماده ی رگ فشار (اپی نفرین) که در اکثر داروهای بی حسی دندانپزشکی وجود دارد برای خانم باردار سالم ضرری ندارد و حتی منجر به ایجاد بی حسی عمیق تر و طولانی تری می شود که در ارائه درمان با آرامش بیش تر موثر است.

در نظر داشته باشید استرس مادر باردار در اثر تجربه دندان درد شدید یا درد شدید در حین درمان دندانپزشکی ضرر بیش تری برای جنین دارد تا تزریق بی حسی. در صورتی که مادر باردار به دلایل شرایط خاص پزشکی دارای مشکلات فشارخون شدید باشد از انواع داروی بی حسی مخصوص بدون ماده رگ فشار استفاده می شود.

برای تسکین دندان درد در بارداری از چه مسکنی استفاده شود؟

مسکن ایمنی که برای تسکین دندان درد عصب کشی در بارداری و همین طور تسکین درد احتمالی بعد از پروسه های عصب کشی پیشنهاد می شود استامینوفن ساده (بدون کدیین) است، اگرچه مصرف هر نوع دارویی در زمان بارداری باید محافظه کارانه و با احتیاط باشد.

بهتر است در مورد مصرف ایبوپروفن و ژلوفن با متخصص زنان و زایمان خود مشورت کنید، اگرچه بسیاری از متخصصین زنان و زایمان، استفاده محدود از آن ها را در دوران بارداری مجاز می دانند.

آیا می توانم برای درمان عفونت در بارداری از آنتی بیوتیک استفاده کنم؟

در صورت نیاز و تشخیص دندانپزشک مصرف آنتی بیوتیک هایی مانند آموکسی سیلین و پنی سیلین بعد از عصب کشی دندان در بارداری ایمن است اما مانند هر داروی دیگری در زمان بارداری حتما باید با دستور و تحت نظارت پزشک استفاده شود. دقت داشته باشید در موارد درد و ورم شدید دندان حتما باید هر چه سریع اقدام به معاینه و درمان دندانپزشکی شود.

مصرف قرص چرک خشک کن قوی برای عفونت دندان به صورت خودسرانه به هیچ عنوان پیشنهاد نمی شود و هرگز جایگزین یک درمان مناسب نیست.

عوارض عدم انجام عصب کشی دندان در بارداری

عدم انجام عصب کشی دندان در بارداری می‌تواند منجر به عوارضی مانند عفونت لثه، دردهای شدید دندانی، مشکلات در تغذیه و اثرات منفی بر سلامت مادر و جنین شود. این مسائل می‌توانند در طول بارداری و حتی پس از زایمان مشکلاتی را ایجاد کنند.

آیا می توان بعد از عصب کشی دندان در بارداری پرکردگی دائمی تاج دندان انجام داد؟

در حالت کلی پر کردن دندان با مواد پرکردگی دائمی، بعد از عصب کشی در بارداری هیچ ضرری ندارد. ممکن است بسته به شرایط دندان شما تصمیم گرفته شود تا بعد از عصب کشی پرکردگی دندان شما با یک نوع ماده پرکردگی موقتی که ماندگاری چند ماهه دارد انجام شود و ترمیم قطعی بعد از زایمان انجام شود.

آیا انجام درمان مجدد ریشه دندان در بارداری مجاز است؟

در این مورد نیز اگر شرایط دندان به نحوی است که سبب ایجاد درد و ورم شده است، درمان آن در هر زمانی در حین بارداری می تواند انجام شود. در غیر این صورت درمان دندانی که به درمان مجدد ریشه دندان نیاز دارد اما علائمی مانند درد و ورم ندارد، ممکن است به سه ماهه دوم یا حتی بعد از زایمان موکول شود.

تاثیر بارداری بر دهان و دندان مادر باردار

برخلاف باور عمومی بارداری سبب از دست دادن دندان ها نمی شود اما شرایط بارداری به خاطر تغییر در بالانس هورمون ها موجب مشکلاتی در دهان و دندان می شود.
پلاک تجمعی از باکتری ها روی سطوح دندان است. تغییرات هورمونی سبب می شود که لثه خانم های باردار به پلاک دندانی آسیب پذیرتر شود و این امر منجر به التهاب و خونریزی لثه می شود.

به همین دلیل التهاب لثه ها در خانم های باردار شایع است. همین طور در اثر تغییرات هورمونی احتمال حضور ضایعات و برجستگی های لثه ای وضعیتی که در اصطلاح پزشکی به آن پایوژنیک گرانولوما گفته می شود _در دوران بارداری افزایش می یابد. در صورت بروز این مشکلات لازم است حتما با یک متخصص لثه مشورت کنید.

تغییرات در رژیم غذایی و احتمال مصرف بیش تر مواد قندی در دوران بارداری، ایجاد حالت اسیدی ناشی از حالت تهوع و استفراغ در بعضی از خانم های باردار ریسک ایجاد پوسیدگی های جدید را در بارداری افزایش می دهد. به علاوه اسید ناشی از استفراغ در خانم هایی که حالت تهوع صبحگاهی و یا رفلاکس دارند، ممکن است سبب ایجاد سایش های دندانی شود.

چه ملاحظات خاصی در رعایت بهداشت دهان و دندان در بارداری لازم است؟

با توجه به مجوع موارد ذکر شده رعایت بهداشت دهان و دندان در دوران بارداری اهمیت دو چندانی پیدا می کند. استفاده از مسواک با موی نرم به مدت دو دقیقه و با خمیردندان حاوی فلوراید، دو بار در روز توصیه می شود. همین طور یک بار در روز از نخ دندان استفاده کنید.

براساس توصیه سایت انجمن دندانپزشکان آمریکا بهتر است در صورتی که حالت تهوع صبحگاهی دارید، از مسواک زدن بلافاصله بعد از استفراغ و تا یک ساعت خودداری کنید، چون دندان ها را نسبت به اسیدهای معده آُسیب پذیرتر می کند وبه جای آن بعد از استفراغ از محلول یک قاشق چایخوری جوش شیرین در آّب برای خنثی کردن اسید استفاده کنید.

همین طور می توانید از آب خالص برای کاهش تاثیر اسید استفاده کنید. در دوران بارداری می توانید از دهانشویه های فلوراید بدون الکل استفاده کنید.

کلام آخر

بارداری یکی از برهه های حساس در زندگی یک زن است که نیازمند توجه ویژه به سلامت عمومی دهان و دندان خود می‌باشد. در این دوره، زنان باردار بیشتر در معرض مشکلات دندانی همچون پوسیدگی و التهاب لثه قرار می گیرند، که می‌تواند ناشی از تغییرات هورمونی، نوسانات رژیم غذایی و کاهش توجه به بهداشت دهان و دندان باشد.

در برخی موارد نیاز به انجام عصب کشی دندان در بارداری ممکن است پیش بیاید. این روش درمانی به طور کلی ایمن بوده و می‌تواند در تمام مراحل بارداری صورت گیرد. البته باید با مشورت پزشک متخصص و با رعایت نکات ایمنی لازم انجام شود. به طور مثال، استفاده از بی‌حس‌کننده‌های مناسب، اجتناب از دارو های مضر برای جنین و رعایت بهداشت و ضدعفونی محل درمان از موارد مهم است.

در مجموع، عصب کشی دندان در بارداری در صورت لزوم و با رعایت تمهیدات ایمنی می‌تواند در دوران بارداری بدون مشکل انجام شود. مهم است که زنان باردار در این زمینه با پزشک متخصص درمان ریشه در کرج مشورت کرده و با انجام معاینات دوره‌ای از سلامت دهان و دندان خود مطمئن شوند.

دکتر ثنا جباری

نوشته شده توسط دکتر ثنا جباری(متخصص درمان ریشه)

سوالات متداول

آیا عصب کشی دندان در بارداری ضرر دارد؟

عصب کشی دندان در بارداری معمولاً ایمن است، اما باید با نظر پزشک و رعایت نکات ایمتی لازم انجام شود تا آسیبی به جنین وارد نشود.

آیا انجام عصب کشی دندان در بارداری درد دارد؟

عصب کشی دندان در بارداری معمولاً دردناک نیست، اما ممکن است کمی ناراحت کننده و اذیت کننده باشد. با استفاده از بی‌حسی های مجاز و رعایت نکات ایمنی، این درمان می‌تواند بدون درد انجام شود.