اگر پانسمان دندان افتاد چه کنیم؟

این سوال دغدغه ی شایع بسیاری از بیماران بعد از عصب کشی (درمان ریشه) است. خوشبختانه معمولا استحکام پانسمان به اندازه ای هست که در فاصله ی مرسوم و عادی بین جلسات درمان به راحتی و به صورت کامل از حفره ی دندان خارج نشود. این که چند میلی متر از سطح پانسمان، در روزهای بعد از عصب کشی ساییده شود طبیعی است اما کل پانسمان نباید به طور کامل خالی شود.

اگر پانسمان دندانتان به صورت کامل افتاد هر چه سریع تر برای قراردهی پانسمان به دندانپزشک مراجعه کنید. تمام مراکز دندانپزشکی با دریافت هزینه اندکی این کار را انجام می دهند، اگر به دندانپزشک دسترسی فوری ندارید، دندان را در این فاصله با مسواک و دهان شویه تمیز نگه دارید تا حتی المقدور مواد غذایی در آن تجمع نیابد.

پانسمان دندان چه کاربردی دارد؟

پانسمان دندان در واقع نوعی ماده پرکردگی موقت است که بعد از عصب کشی (درمان ریشه) در حفره تاج دندان قرار می گیرد. وجود پانسمان از این نظر اهمیت بسیار زیادی دارد که مانع از نشت بزاق به کانال ریشه دندان می شود. چون نشت بزاق می تواند سبب آلودگی مجدد کانال ریشه دندان عصب کشی شده و بروز مجدد عفونت شود. در واقع پانسمان تا زمان قراردهی پرکردگی دائم یا روکش، به نوعی ریشه دندان را مهر و موم می کند.

انواع پانسمان دندان چیست؟

معمول ترین نوع پانسمان دندان شکلی خمیری با رنگ گچی دارد که بعد از قرار گرفتن در حفره دهان خود به خود سخت می شود. طعم انواعی از آن ممکن است برای بعضی از بیماران اندکی تلخ یا ناخوشایند باشد. دلیل شکایت بعضی از بیماران از حس طعم ناخوشایند دهان در روزهای بعد از اتمام عصب کشی (درمان ریشه) ممکن است حل شدن مقادیری از پانسمان در بزاق باشد.
انواعی از پانسمان هم وجود دارند که با تاباندن نور فرابنفش سخت می شوند و به آن ها پانسمان نوری گفته می شود. معمولا پانسمان نوری رنگ شیری یا کرم دارد، اگر چه انواعی از آن با رنگ های غیرشایع تری مثل آِّبی و… وجود دارند.

تا چند ساعت بعد از پانسمان دندان نباید چیزی خورد؟

پیشنهاد می شود تا یک ساعت بعد از اتمام عصب کشی (درمان ریشه) از غذاهای جامد استفاده نکنید. در این فاصله پانسمان به اندازه کافی سخت شده است. به صورت کلی بهتر است تا زمانی که پانسمان دارید به دندان فشار وارد نیاورید یعنی حتی المقدور غذاهای خیلی سفت مثل آجیل، ته دیگ و … را با این دندان گاز نزنید و از دندان های سمت دیگر فک برای جویدن غذاهای سفت کمک بگیرید.

آیا می توانم دندان پانسمان شده را مسواک بزنم؟

ممانعتی برای مسواک زدن و استفاده از نخ دندان و سایر اقدامات مرتبط با بهداشت دهان و دندان وجود ندارد. ولی از مسواک نرم استفاده کنید و روی سطح پانسمان را خیلی خشن مسواک نزنید و نسابید. هنگام استفاده از نخ دندان برای خارج کردن مواد غذایی، نخ دندان را به سمت بالا نکشید بلکه آن را به آرامی از کنار بیرون بیاورید.

پانسمان دندان چند روز باید بماند؟

پیشنهاد می شود که حداکثر ظرف 4 هفته پرکردگی دائم دندان شما انجام شود و بیشتر از این مدت دندان پانسمان باقی نماند. البته که بهتر است در صورت امکان هر چه سریع تر تاج دندان با پرکردگی دائم ترمیم شود.

برای کسب اطلاعات بیشتر راجع به زمان پرکردن دائم دندانتان این مطلب را بخوانید: عصب کشی و پرکردن همزمان دندان ممکن است؟

چرا رنگ پانسمانم تیره شده است؟

تغییر رنگ پانسمان غیرطبیعی نیست، رنگدانه های موجود در مواد غذایی می توانذ باعث تغییر رنگ انواعی از پانسمان دندان شود و نیازی به نگرانی نیست.

چرا دندانم بعد از عصب کشی و پانسمان کوتاه شده است؟

برای عصب کشی(درمان ریشه) لازم است که تمام پوسیدگی ها و پرکردگی معیوب قبلی تاج که منشا آلودگی هستند، حذف شوند و بعد از آن تمام دیواره های ضعیف و شکننده دندان کوتاه شوند تا ارتفاع و ضخامت این دیواره ها هماهنگ شود. اگر دیواره های ضعیف کوتاه نشوند، دندان خواهد شکست و حتی ممکن است به این دلیل دندان کشیدنی شود. بنابراین نگران کوتاه شدن دیواره های دندان نباشید. بعد از اتمام عصب کشی (درمان ریشه) و در مراحل بعدی این دیواره ها با پرکردگی (ترمیم) دائمی تاج یا روکش به شکل طبیعی بازسازی می شوند.

چرا موقع جویدن با پانسمان دندان درد دارم؟

پانسمان نوعی ماده موقتی است و با این هدف ساخته نشده است که شکل و آناتومی طبیعی دندان را به صورت کامل بازسازی کند.به همین دلیل پانسمان دندان معمولا اندکی کوتاه تر از ارتفاع طبیعی دندان شما قرار می گیرد. مهم این است که سطح پانسمان دندان بلند نباشد، چون در این صورت به درستی روی دندان های فک مقابل قرار نمی گیرد و می تواند باعث درد زیادی در هنگام جویدن غذا شود. اگر احساس می کنید دندان هایتان به درستی روی هم قرار نمی گیرد حتما در اولین فرصت به دندانپزشک خود مراجعه کنید تا بلند نبودن پانسمان چک شود.
به علاوه بسیار محتمل است که فاصله ی بین دندان پانسمان شده و دندان مجاور باز باشد و گیر غذایی موقتی در این ناحیه وجود داشته باشد که سبب آزردگی نسبی لثه حین خوردن غذا شود. تا زمانی که دندان پانسمان دارد و به صورت دائم پر نشده است، ممکن است احساس راحتی کامل در حین جویدن نداشته باشید و این مسئله به زودی با انجام پرکردگی دائم یا قرار دهی روکش برطرف می شود.

در مورد درد بعد از عصب کشی و دلایل آن این مطلب را بخوانید.

نوشته شده توسط دکتر ثنا جباری(متخصص درمان ریشه)

سوالات متداول اگر پانسمان دندان افتاد چه کنیم؟