ترس از دندانپزشکی

ترس از دندانپزشکی در میان مراجعین به متخصص درمان ریشه دندان ناشایع نیست. حتی بسیاری از افراد فقط به خاطر فوبیای شدید از طرف همکاران دندانپزشک عمومی به متخصص درمان ریشه ارجاع داده می شوند.

دلایل ترس از دندانپزشکی چیست؟

ترس از دندانپزشکی می تواند زمینه های ذهنی و دلایل روان شناختی متنوعی داشته باشد. خاطره قبلی از یک تجربه نامناسب دندانپزشکی به ویژه در کودکی می تواند یکی از دلایل این ترس باشد. همین طور ترس از دندانپزشکی پدر یا مادر یا افراد نزدیک خانواده می تواند بر احتمال ایجاد این ترس در فرزندان تاثیرگذار باشد. بعضی از افراد به صورت کلی ازنشستن روی یونیت دندانپزشکی و انجام پروسه درمان در محیط دهانشان به علت حس از دست دادن کنترل نگرانند.

برای بسیاری مرحله تزریق بی حسی ترسناک ترین قسمت دندانپزشکی است. بعضی از درد حین تزریق بی حسی می ترسند. ممکن است شخصی در گذشته به علت استرس شدید، سابقه از حال رفتن بعد از تزریق بی حسی داشته باشند و بعدها نگرانی از تکرار این حادثه را همیشه قبل از تزریق بی حسی تجربه کنند. عده ای نیز از عوارض بی حسی مثل تپش قلب گذرا می ترسند.

بعضی از افراد نگران حالت تهوع در حین ورود وسایل به دهانشان هنگام درمان دندانپزشکی هستند. برخی نگران این هستند که نتوانند در حین درمان آب دهانشان را قورت دهند. ترس از خفگی هم یکی از نگرانی های رایج است در این حالت بیمار ناخودآگاه با ریختن مایعات در دهان احساسات منفی شدیدی را تجربه می کند. در حالی که استفاده از ساکشن قوی و همین طور رابردم دندانپزشکی در حین عصب کشی دندان (درمان ریشه) که به صورت روتین در تمام درمان های من استفاده می شود مانع از تجمع مایعات در دهان می شود و در مورد افرادی که حالت تهوع دارند هم کمک کننده است.

برای آگاهی از مزایای رابردم دندانپزشکی این مطلب را بخوانید.

بعضی هم از این که در حین پروسه درمان درد داشته باشند، وحشت دارند. این حالت در مورد بیمارانی که برای عصب کشی (درمان ریشه) مراجعه می کنند شایع است. شاید این باور رایج اما نادرست که عصب کشی دندان درمانی دردناک است در ایجاد این ترس بی تاثیر نباشد در حالی که خوشبختانه در واقعیت و با تزریق بی حسی عمیق، عصب کشی درمانی است که به سادگی و بدون هیچ گونه دردی قابل انجام است. کسانی که برای اولین بار عصب کشی (درمان ریشه) را تجربه می کنند ممکن است نگرانی بیش تری داشته باشند. آگاهی راجع به مراحل درمان و مطرح کردن سوالات و دغدغه ها می تواند به این گروه از مراجعین کمک کند.

صدای وسایل در حین تراش و همین طور بوی مواد دندانپزشکی هم برای گروهی از بیماران تولید استرس شدید می کند. پخش موزیک آرام بخش در محیط مطب و گوش دادن موزیک با هدفون می تواند به این افراد کمک کند. خوشبختانه تنها قسمتی از عصب کشی که با صدا انجام می شود مرحله اول یعنی تراش دندان به منظور حذف پوسیدگی ها و ایجاد حفره دسترسی در تاج دندان است و پس از آن تمام ابزارهایی که در حین عصب کشی (درمان ریشه دندان) استفاده می شوند بی صدا هستند.

نشانه های ترس از دندانپزشکی چیست؟

حتی فکر کردن راجع به مراجعه به دندانپزشکی یا یک جلسه ویزیت ساده هم می تواند سبب ایجاد استرس در افرادی که فوبیای دندانپزشکی دارند، شود. فوبیای شدید بیمار حتی ممکن است مانع از مراجعه به دندانپزشک شود. در این شرایط ممکن است شخص حتی درد شدید را در خانه تحمل کند اما به دندانپزشکی مراجعه نکند. معمولا این بیماران بعد از تحمل دوره های شدید درد و با تعداد زیادی دندان پوسیده در دهان به ما مراجعه می کنند.
در بسیاری از موارد ترس شدید وجود دارد اما فرد علیرغم احساس نگرانی شدید به دندانپزشک مراجعه می کند. ترس از دندانپزشکی در خانم ها شایع تر از آقایان است.

افرادی که از دندانپزشکی می ترسند ممکن است علائم فیزیکی مثل احساس سرگیجه، تعریق شدید، تپش قلب، حالت تهوع، نفس تنگی، لرزش یا حس یخ زدگی در دست و پا را تجربه کنند. ترس از دندانپزشکی ممکن است به حدی شدید باشد که بیمار شب قبل از جلسه درمان نخوابد.

راهکار غلبه بر ترس از دندانپزشکی چیست؟

هنگامی که شما به مطب ما مراجعه می کنید در فرم پرونده که در اختیارتان گذاشته می شود راجع به نگرانی های شما سوال می شود و به همین دلیل پیشنهاد می شود که در صورتی که از دندانپزشکی می ترسید حتما این مسئله را هم در جلسه معاینه به صورت شفاهی با من در میان بگذارید و هم در پرونده خود به صورت کتبی ذکر کنید. در صورتی که بیمار فوبیای شدیدی داشته باشد و در جلسه معاینه با من در میان بگذارد ممکن است تصمیم به تجویز یک آرامبخش خفیف کنم تا یک ساعت قبل از شروع درمان مصرف کند.

بهتر است وقت درمان شما اولین وقت در یک روز کاری باشد تا احیانا زمان انتظار یا صدای وسایل در اتاق درمان حین درمان بیمار قبلی، سبب افزایش نگرانی شما نشود. گوش دادن به یک موزیک آرام بخش حین کار حتما می تواند به کاهش اضطراب شما کمک کند و حتی اگر تمایل داشته باشید می توانید موزیک مورد علاقه خودتان را با هدفون گوش کنید.

من به صورت روتین برای تمام بیماران از ژل بی حسی استفاده می کنم و بعد تزریق بی حسی را به آهستگی انجام می دهم. معمولا در حین تزریق از بیمارانم می خواهم که بر تنفس عمیق تمرکز کنند. تنفس عمیق ناخودآگاه به کاهش اضطراب و آرامش بیش تر کمک می کند. تزریق بی حسی عمیق با تکنیک درست کمک می کند که درمان تحت شرایط بی دردی کامل انجام شده و در مراجعات بعدی نیز نگرانی بیمار کاهش بیابد.

در مورد بیمارانی که ترس شدیدی از دندانپزشکی را تجربه می کنند توضیح دادن راجع به هر مرحله قبل از شروع آن کمک کننده است چون بیمار نسبت به آن چه قرار است انجام شود احساس کنترل بیش تری تجربه می کند. توافق من با بیمارانم این است که هر جای درمان که نیاز بود می توانند با بالا آوردن دست درخواست مکث یا استراحت کنند. در موارد نادر و به عنوان آخرین راه حل ممکن است بعضی بیماران با فوبیای شدید انتخاب کنند که درمانشان تحت بیهوشی انجام شود.