چه زمانی نیاز به درمان ریشه دندان دارید؟

به دلایل متنوعی ممکن است دندان شما نیاز به درمان ریشه (عصب کشی) پیدا کند. اما شایع ترین دلیل آن حضور پوسیدگی عمیقی است که به شاخک پالپ دندان (رگ ها و اعصاب درونی دندان) نفوذ کرده است. پوسیدگی دندان محتوی تعداد زیادی باکتری است و این باکتری ها موجب التهاب اعصاب و رگ های خونی درون پالپ می شود. این التهاب به تدربج ممکن است از فضای داخلی کانال ریشه به اطراف ریشه و استخوان هم نفوذ کند و سبب بروز علائم مختلفی از درد تا ورم و آبسه شود که در ادامه مطلب به آن خواهیم پرداخت.

همین طور پرکردگی های عمیق و قدیمی که فاصله اندکی با پالپ دندان دارد نیز ممکن است در درازمدت سبب التهاب و نیاز به درمان ریشه (عصب کشی) شود. به علاوه مشکلاتی در پرکردگی یا روکش تاج مانند شکستگی یا عود پوسیدگی زیر آن هم ممکن است شرایط مشابهی ایجاد کنند.
آسیب های شدید به دندان در تصادف یا حوادث ورزشی و … می توانند باعث شکستگی شدید تاج شوند. اگر خط شکستگی به حدی عمیق باشد که به پالپ دندان هم برسد، دندان نیاز به درمان ریشه (عصب کشی) پیدا می کند.

موارد نادری هم وجود دارد که دندان دارای پوسیدگی یا ترمیم عمیق نیست و تاج دندان کاملا دست نخورده است اما به دلایل دیگری پالپ دندان حیات خود را از دست داده و در واقع رگ های خونی و اعصاب آن از بین رفته اند. مثلا جراحی های پیچیده فک یا حضور ضایعاتی مانند کیست ها و تومورها در استخوان فک ممکن است به طور غیر مستقیم سبب درگیری اعصاب ریشه دندان شوند.

در این حالت معمولا جراح فک و صورت یا دیگر همکاران دندانپزشک برای تشخیص قطعی نیاز به عصب کشی (درمان ریشه) شما را به متخصص درمان ریشه ارجاع می دهند. متخصص درمان ریشه با انجام یک سری معاینات و تست ها که به آن ها تست های حساسیت دندانی گفته می شود تشخیص می دهد که آیا رگ های خونی و اعصاب دندان هنوز زنده هستند یا خیر.

علائم نیاز به درمان ریشه دندان چیست؟

این علائم ممکن است نشانه ی نیاز به درمان ریشه (عصب کشی) دندان باشد:

• دندان درد شدید و طولانی، ضرباندار و یا شبانه
• درد شدید و طولانی هنگام خوردن و نوشیدن غذاها و مایعات سرد و گرم
• درد هنگام جویدن غذا و فشردن دندان ها به هم
• تغییر رنگ دندان به خصوص تغییر رنگ های خاکستری

در کنار موارد ذکر شده اگر در لثه مجاور دندانتان یک برجستگی کوچک چرکی مشاهده می کنید.

ممکن است نشانه ی احتمال عفونت باشد. این برجستگی کوچک ممکن است به صورت دائم وجود داشته باشد یا گاهی عود کند و گاهی بهبود یابد. ورم و آبسه در لثه یا ورم شدیدی که به فضاهای صورت (مثل گونه و اطراف چشم ها، چانه و یا زیر گردن) نفوذ کرده باشد هم می توانند نشانه ی عفونت دندان و نیاز به عصب کشی (درمان ریشه) باشد.

بدیهی است که این علائم تنها راهنمایی کلی برای در نظرگرفتن امکان نیاز به عصب کشی هستند و در صورت تجربه این علائم حتما نیاز به مراجعه حضوری به دندانپزشک، انجام معاینات دقیق داخل دهانی و تهیه رادیوگرافی (عکس) از دندان هایتان می باشد تا نوع مشکل و درمان مرتبط با آن به طور دقیق تشخیص داده شود.

اگر می خواهید راجع به علائم به عصب رسیدن دندان بیشتر بدانید این مطلب را بخوانید.

آیا ممکن است دندانم هیچ دردی نداشته باشد اما نیاز به عصب کشی (درمان ریشه) داشته باشد؟

اگر چه دندان درد یکی از شایع ترین علائم نیاز به عصب کشی است اما این بدان معنی نیست که همه ی دندان هایی که دارای التهاب یا عفونت ریشه هستند و نیاز به عصب کشی (درمان ریشه) دارند، دردناکند.

برای مثال ممکن است دندانی دارای پوسیدگی شدیدی باشد و تاج آن کاملا از زیر مینا تخریب شده باشد و فضای اطراف ریشه های دندان نیز ملتهب باشد به طوری که علائم التهاب در رادیوگرافی (عکس) دندان نیز به وضوح دیده شود، اما بالانس سیستم ایمنی بدن در حال حاضر در جهتی باشد که این التهاب و عفونت فعلا در شرایط “مزمن و بدون علامت” قرار دارد. اما این دندان در آینده و در هر زمانی ممکن است علامت دار شود.

این دندان ها معمولا در معاینات و چکاپ های دوره ای کشف می شوند. ممکن است دندانپزشک سایه پوسیدگی را در دندان در حین معاینه تشخیص بدهد و در رادیوگرافی (عکس) دندان تشخیص دهد که پوسیدگی به پالپ دندان رسیده است و بنابراین نیاز به عصب کشی دارد.

دندانم درد نمی کند اما دندانپزشکم تشخیص داده که نیاز به عصب کشی (درمان ریشه) دارد آیا می توانم درمان را به تعویق بیندازم؟

درست است که در حال حاضر این دندان بدون درد است اما اگر درمان انجام نشود همیشه این احتمال وجود دارد که در آینده درد و ورم و آبسه شدید بروز پیدا کند. همین طور در صورت عدم رسیدگی به دندانی که در حال حاضر با انجام عصب کشی (درمان ریشه) و پرکردگی و روکش می تواند برای سال های زیادی از زندگی ماندگار باشد، پوسیدگی پیشرفت می کند و ممکن است به حدی عمیق شود که دیگر دندان قابل نگهداری نباشد و کشیدنی شود یا هزینه های نگهداری آن به علت پیچیده تر شدن درمان در آینده افزایش یابد. در مجموع عدم درمان و نگهداری دندان پوسیده در شرایط فعلی به هیچ عنوان توصیه نمی شود.

دندانم آبسه کرده است، چرا با وجود خوردن آنتی بیوتیک (یا در اصطلاح چرک خشک کن) بهبود نیافته است؟

در مورد آبسه و عفونت های دندانی منشا عفونت از فضای آلوده و باکتری های داخل کانال ریشه است و تا زمانی که از طریق انجام درمان اصولی یعنی عصب کشی (درمان ریشه)، فضای داخلی کانال ریشه به خوبی شست و شو و ضد عفونی نشود مصرف هر گونه دارویی در بهترین حالت فقط می تواند جنبه ی تسکینی داشته باشد، اما درمان قطعی انجام نمی دهد و حتی در صورت برطرف شدن موقتی علائم در آینده عود خواهد کرد.

نوشته شده توسط دکتر ثنا جباری(متخصص درمان ریشه)