آیا امکان عصب کشی یا درمان ریشه دندان با لیزر وجود دارد؟

همانند سایر زمینه های پزشکی، امروزه در دندانپزشکی مدرن نیز استفاده های بسیار متنوعی از لیزر می شود: از تراش دندان گرفته تا جراحی لثه …سوالی که برای بعضی از مراجعین مطرح است قابلیت استفاده از لیزر در عصب کشی (یا درمان ریشه) است. در این مقاله قصد دارم تا به پرسش های رایج شما در زمینه عصب کشی با لیزر پاسخ دهم.

لیزر چه کمکی به پروسه ی عصب کشی می کند؟

به طور ساده دستگاه لیزر یک انرژی نوری متمرکز و شدید ساطع می کند که ویژگی های خاص آن از طریق فعل و انفعلاتی با بافت های زنده دندان تاثیرات متفاوتی ایجاد می کند. امروزه بسیاری از درمان های دندانپزشکی به غیر از روش های متداول به کمک لیزر نیز انجام می شود: تراش دندان، سفید کردن دندان ها یا بلیچینگ، برش لثه در جراحی و … همه ی این ها با لیزر نیز امکان پذیر شده است.
در عصب کشی یا درمان ریشه ، لیزر می تواند در برداشت بافت های دندان برای ایجاد دسترسی به کانال ریشه، حذف کردن بافت پالپ دندانی و بافت های عفونی، پاکسازی و و شکل دهی و ضدعفونی کردن دیواره های کانال ریشه و حتی پرکردن فضای داخل کانال ریشه نقش داشته باشد. همین طور از لیزر برای نرم کردن مواد پرکردگی مخصوص داخل ریشه استفاده می شود که این مسئله ممکن است به تطابق بهترماده پرکردگی مخصوص ریشه با دیواره های کانال ریشه کمک کند. برای مطالعه بیش تر در مورد مراحل درمان کانال ریشه یا عصب کشی این مطلب را بخوانید.
در مورد استفاده از لیزر برای تخفیف درد بعد از عصب کشی یا درمان ریشه نیز تحقیق شده و نتایج امید بخشی به دست آمده است. یکی از عوارض بسیار نادر بعضی از پروسه های دندانپزشکی از جمله عصب کشی، از بین رفتن حس یا تغییرات حسی در دهان و صورت است که در این موارد هم می توان از لیزر به عنوان یک درمان کمکی در بازگرداندن حس بیمار استفاده شود.
در بین مواردی که ذکر شد بیش ترین کاربرد عملی و بالینی لیزر در عصب کشی یا درمان کانال ریشه، استفاده از آن در ضدعفونی کردن کانال ریشه است.

مزایای استفاده از لیزر در عصب کشی چیست؟

لیزر می تواند باکتری ها و بافت های آلوده را با دقت زیادی حذف کند و در عین حال ساختار سالم دندان را حفظ کند. بسیاری از بیماران با صداهای حین تراش دریل دندانپزشکی را ناخوشایند می دانند، در صورت استفاده از لیزر برای تراش به جای دریل دندانپزشکی این صداها حذف می شود و در نتیجه حس راحتی بیش تری برای بیمار فراهم می آید. گزارش هایی وجود دارد که استفاده از لیزر در جراحی ریشه باعث خونریزی کم تر می شود و ناراحتی و عوارض بعد از جراحی ریشه با لیزر کم تر است.

معایب استفاده از لیزر چیست؟

کانال ریشه هیچ وقت کاملا مستقیم و منظم نیست، در حالی که تابش نور لیزر در یک خط مستقیم انجام می شودو از این جهت وسایلی که به صورت متداول برای درمان کانال ریشه به کار می روند جهت دسترسی به بی نظمی ها و انحنای کانال مفیدتر هستند، چون این وسایل قابلیت انحنا دادن دارند و می توانند از انحنای کانال تبعیت کنند.
از طرفی فعل و انفعالات بین انرژِی لیزر و بافت های دندان می تواند به افزایش دما منجر شود و این افزایش دما ممکن است برای دندان و حتی بافت های خارج دندان آُسیب رسان باشد. هر چند که استفاده دقیق و کنترل شده از دستگاه های لیزر تحت استانداردهای به روز رسانی شده این نگرانی ها را به حداقل رسانده است.

آیا استفاده از لیزر در عصب کشی ایمن است؟

شاید تصورات اولیه بسیاری از ما از لیزر به خاطرات تماشای فیلم های علمی تخیلی مثل جنگ ستارکان و رگه های بسیار ضخیم نور بازگردد. در حالی که تکنولوژِی به کار رفته در لیزرهای دندانپزشکی به حدی دقیق است که انرژی فقط بر روی مساحت بسیار کوچکی در دهان و یا همان دندانی که کار بر روی آن انجام می شود متمرکز می شود و روی بافت های اطراف تاثیر چندانی ندارد. دستگاه های لیزر مورد استفاده در عصب کشی کاملا ایمن و استاندارد هستند و سازمان غدا و داروی آمریکا (FDA) هم استفاده از لیزر به عنوان یک درمان جانبی در پروسه های کانال ریشه را تایید کرده است.

آیا عصب کشی با لیزر درد دارد؟

بسیاری از اقدامات دندانپزشکی متداول، با لیزر نیز به طرز کارآمد و بدون هیچ گونه دردی قابل انجام است. استفاده از لیزر در عصب کشی نه تنها سبب ایجاد درد نمی شود بلکه بر اساس تحقیقات انجام شده انواعی از تکنولوژی های مدرن لیزر وجود دارند که به کاهش درد بعد از عصب کشی یا درمان ریشه نیز کمک می کنند.

مطالعات معتبر علمی در مورد استفاده از لیزر در درمان کانال ریشه چه می گوید؟

اگرچه مطالعات زیادی تاثیرات مثبت لیزر به خصوص در زمینه ضدعفونی کانال ریشه را نشان داده اند، اما هنوز نتیجه گیری قطعی برای این که لیزر از روش های رایج متداول موثرتر است، وجود ندارد. به زبان دیگر لیزر بسیار پرکاربرد و مفید است اما بر اساس مجموع شواهد علمی فعلی از لحاظ افزایش موفقیت کلینیکی مزیت اضافی و خاصی نسبت به سایر شیوه های پذیرفته شده ندارد. بنابراین لیزر نمی تواند به صورت کامل جایگزین روش های مرسوم عصب کشی یا درمان ریشه شود، بلکه می تواند به عنوان یک روش درمان جانبی موثر در نظر گرفته شود.
امروزه پذیرفته شده ترین نحوه ی استفاده از لیزر در عصب کشی یا درمان ریشه ترکیب آن با روش های متداول مرسوم است: بنابراین به صورت روتین دریل های دندانپزشکی برای تراش دندان و ایجاد دسترسی به کانال ریشه و لیزر به عنوان ابزاری جانبی برای بهینه سازی ضدعفونی کانال ریشه به کار می رود.

نوشته شده توسط دکتر ثنا جباری(متخصص درمان ریشه)