رابردم دندانپزشکی چیست؟

بسیاری از بیماران بعد از اتمام درمان، از من می پرسند که لاستیک مربع شکلی که در اطراف دندانشان قرار داده بودم چیست. تعداد زیادی هم می گویند که اولین بار است که تجربه استفاده از آن را داشته اند و در مراجعات قبلی دندانپزشکی یا در درمان های عصب کشی که قبلا برایشان انجام شده است، از آن استفاده نشده است. بعضی از بیماران آن را تجربه خوبی می دانند چرا که هنگام شست و شو چیزی در دهانشان ریخته نمی شود و برخی دیگر احساس کششی که در گونه و لب هایشان ایجاد می کند را دوست ندارند. این وسیله رابردم نام دارد و استاندارد این است که عصب کشی دندان (درمان ریشه) در حضور رابردم انجام شود. هدف استفاده از رابردم این است که یک یا چند دندان تحت درمان از سایر دندان ها و محیط دهان جدا(ایزوله) شوند. به این فرآیند در علم دندانپزشکی ایزولاسیون(جداسازی) می گویند.

معمولا لاستیک با کمک یک گیره (کلامپ) که دو طرف دندان می نشیند، در اطراف دندان قرار می گیرد. این لاستیک در رنگ های مختلف آبی، مشکی، صورتی و سبز و … موجود است. هنگام عصب کشی (درمان ریشه)رابردم ممکن است از ابتدای کار بسته شود یا بعد از ایجاد تراش و حذف پوسیدگی های تاجی قرار داده شود.

همچنین بخوانید: عصب کشی دندان عقل

رابردم دندانپزشکی چه مزایایی دارد؟

غیر از عصب کشی(درمان ریشه)، در حین پرکردن و ترمیم تاج هم ممکن است از رابردم استفاده شود. از آن جایی که منشا باکتری ها بزاق است، ورود بزاق به حفره دندان در حین درمان دندانپرشکی به معنی ورود آلودگی و باکتری های بیش تر است. پس ایده آل این است که در حین عصب کشی (درمان ریشه) به هیچ عنوان بزاق وارد حفره دندان نشود و استفاده از رابردم به این مسئله کمک می کند تا در نهایت درمان در محیط تمیزتری انجام شود. رابردم سبب می شود که ضدعفونی فضای داخلی کانال ریشه که یک قسمت مهم از عصب کشی (درمان ریشه) است به طور موثرتری انجام شود.

همین طور رابردم با ایجاد یک سد کمک می کند مایعات و شوینده هایی که برای ضدعفونی کانال ریشه به کار می روند به داخل حفره دهان نریزند. در حین استفاده از رابردم، دستیار دندانپزشکی به کمک یک ساکشن باقیمانده این مایعات را از روی لاستیک جمع می کند. این حالت به خصوص برای بیمارانی که حتی با وجود ساکشن در گونه، هنگام ریخته شدن مایعات داخل حفره دهانشان حس بدی دارند یا احساس خفگی به آن ها دست می دهد خوشایند است.

معمولا بسیاری از بیمارانی که رفلکس شدیدی دارند و از حالت تهوع حین درمان های دندانپزشکی رنج می برند با رابردم تجربه بهتری دارند چون وسایل دندانپزشکی با بافت های دهان تماس پیدا نمی کنند و مایعات در دهان ریخته نمی شود. به غیر از همه این ها رابردم بافت های نرم شامل گونه و زبان و لب را کنار می زند و سبب می شود دید و دسترسی بیش تری حین درمان ایجاد شود.

استفاده از رابردم چه تاثیری روی کیفیت عصب کشی دارد؟

بزاق محتوی باکتری هایی است که در ایجاد پوسیدگی و عفونت های دندانی موثرند. رابردم کمک می کند که در حین درمان هیچ بزاقی به فضای داخلی کانال ریشه راه پیدا نکند، در نتیجه ضدعفونی فضای داخلی کانال ریشه به طرز موثرتری انجام می شود. این مسئله به بهبود التهاب و عفونت ریشه کمک می کند و کیفیت درمان ریشه و موفقیت دراز مدت آن افزایش می یاید.

آیا می توان بدون رابردم، عصب کشی را انجام داد؟

اگرچه انجام عصب کشی (درمان ریشه) بدون رابردم هم امکان پذیر است اما با توجه به مزایای رابردم، استاندارد درمان این است که در حین عصب کشی(درمان ریشه) از رابردم استفاده شود. تنها منع استفاده از رابردم در مورد افرادی است که به لاتکس حساسیت دارند. این حالت نادر است و در مورد این افراد باید از ورقه هایی از جنس دیگر استفاده کرد.

آیا تنفس با حضور رابردم سخت است؟

رابردم هیچ تداخلی با نفس کشیدن ندارد. رابردم روی بینی را نمی پوشاند و تنفس از طریق بینی به طور کامل برقرار است. به غیر از آن همان طور که در تصویر مشاهده می شود رابردم از طرفین باز است و هوا به داخل دهان جریان می یابد و حتی برای افرادی که تنفس دهانی دارند هم قابل استفاده است.

همچنین بخوانید: عمر دندان عصب کشی شده چقدر است؟

آیا رابردم باعث زخمی شدن لثه می شود؟

بسته به شرایط دندان و میزان بافت باقیمانده تاجی آن به ندرت ممکن است کلامپی (گیره) که در بستن رابردم استفاده می شود باعث تحریک یا حتی زخمی شدن لثه شود. اما این حالت گذرا است و ظرف چند روز برطرف می شود.

چه راه حلی برای کاهش خستگی فک حین استفاده از رابردم وجود دارد؟

ممکن است عصب کشی (درمان ریشه) زمان زیادی طول بکشد و احتمال دارد به علت کششی که رابردم روی گونه و لب ایجاد می کند، بیمار بعد از مدتی احساس خستگی در فک داشته باشد. من معمولا به بیمارانم توضیح می دهم که هر جا نیاز داشتند اعلام کنند تا فریم رابردم به طور کامل باز شود. فریم به وسیله فلزی یا پلاستیکی گفته می شود که به صورت محیطی لاستیک رابردم را احاطه می کند و در تصویر زیر با فلش مشخص شده است. در این حالت بیمار برای دقایقی می توانید فکش را تا حد امکان ببندد و وقتی خستگی فک کاهش پیدا کرد، دوباره فریم بسته شده و به درمان ادامه می دهیم.

نوشته شده توسط دکتر ثنا جباری(متخصص درمان ریشه)

سوالات متداول رابردم دندانپزشکی