بیرون افتادن دندان از دهان

عوارض بیرون افتادن دندان از دهان در اثر ضربه چیست؟

وقتی دندان در اثر ضربه ی ناشی از تصادف، ورزش، افتادن از روی پله یا دوچرخه و … به صورت کامل از دهان خارج شود ودوباره به حفره خالی بازگردانده می شود، ممکن است بعد از مدتی عوارض ناخوشایندی ایجاد شود مثلا ریشه دندان به صورت غیرعادی به استخوان اطراف بچسبد( یا به اصطلاح عامیانه فک جوش شود) یا عاج ریشه دندان به شدت تحلیل برود (اجزای معدنی آن تجزیه شود). دلیل بروز این عوارض آن است که “سلول های زنده روی سطح ریشه” که ریشه را به استخوان اطراف متصل می کنند در ضربه آسیب می بینند و حیات خود را از دست می دهند.
در صورت پیشرفت این شرایط، در دراز مدت دندان از دست می رود و دیگر قابل نگهداری نخواهد بود. اگرچه همیشه احتمال بروز این عوارض وجود دارد، با این حال هر چقدر دندان سریع تر و در شرایط مناسب تری به حفره بازگردانده شود شانس بیش تری برای حفظ این سلول ها و ماندگاری دندان برای سال های بیش تری وجود دارد.

چگونه شانس حفظ دندانی که بیرون افتاده را افزایش دهید؟

اگر دندانی که در اثر ضربه از دهان بیرون افتاده است ظرف ۵ تا ۲۰ دقیقه به حفره خالی بازگردد شانس ماندگاری دندان افزایش پیدا می کند. بنابراین مهم ترین نکته این است که سریع عمل کنید
از آن جایی که امکان دسترسی به دندانپزشک در حوادث غیرمنتظره دراین مدت کوتاه قابل پیش بینی نیست با دنبال کردن این مراحل می توانید این کار را برای فرد آسیب دیده انجام دهید:

1. دندان را از تاج بردارید و ریشه دندان را لمس نکنید، چون روی سطح ریشه سلول های ظریفی وجود دارند که حفظ آن ها در کاهش احتمال تحلیل عاج ریشه دندان موثر است و تا جای ممکن نباید آسیب ببینند. تاج دندان همان قسمتی است که در دهان دیده می شود.
2. دندان را با آب سرد تمیز بشورید.
3. اگر ریشه تمیز به نظر می رسد در حالی که تاج دندان را بین انگشت شست و اشاره نگه داشته اید، ریشه را در حفره خالی قرار دهید. ممکن است نیاز به فشار برای قرار گرفتن ریشه در حفره باشد.
4. یک گاز(اگر در دسترس است) یا تکه ای دستمال یا پارچه تمیز مرطوب بین این دندان و دندان مقابل در فک دیگر قرار دهید و از فرد آسیب دیده بخواهید تا به آرامی آن را گاز بگیرد و نگه دارد.
5. به سرعت به دندانپزشکی مراجعه کنید.

اگر نتوانستید بعد از ضربه دندان را در حفره قرار دهید چه اقدامی لازم است؟

اگر به هر دلیلی نتوانستید دندان را در حفره قرار دهید، دندان را در ظرف محتوی شیر خنک غوطه ور کنید و هر چه سریع تر به دندانپزشکی مراجعه کنید. در نظر داشته باشید که اهمیت دارد اقدامات دندانپزشکی برای قرار دادن دندان در حفره در سریع ترین زمان ممکن انجام شود. اگر به شیر دسترسی ندارید دندان را در بزاق خود بیمار نگه دارید. انتقال دندان در مایع اهمیت دارد و ریشه دندان نباید خشک بماند.

پیشنهاد میکنم مطلب دلیل تغییر رنگ دندان بعد از عصب کشی را مطالعه کنید.

اقدامات دندانپزشکی برای دندانی که با ضربه از دهان بیرون افتاده چیست؟

مراجعه به دندانپزشک در سریع ترین زمان ممکن بسیار اهمیت دارد. معمولا برای اطمینان از قرار گرفتن صحیح دندان یک عکس(رادیوگرافی) تهیه می شود و اگر لازم باشد موقعیت دندان تصحیح می شود و سپس با استفاده از یک سیم ظریف، دندان به دندان های مجاور متصل می شود که در اصطلاح دندانپزشکی به آن اسپلینت گفته می شود. اسپلینت کردن دندان به ثبات دندان و محافظت از آن تا زمان اتصال ریشه به بافت های اطراف کمک می کند. این سیم معمولا دو هفته باقی می ماند.

بسته به سن بیمار ممکن است انجام عصب کشی دندان (درمان ریشه) لازم باشد. در این حالت بهتر است عصب کشی(درمان ریشه) هر چه سریع تر و ظرف حداکثر ده روز بعد از ضربه انجام شود. در مورد ضربه شدیدی که باعث بیرون افتادن کامل دندان از دهان می شود، انجام عصب کشی (درمان ریشه) به پیشگیری از عفونت احتمالی که می تواند بر ماندگاری دندان اثر منفی بگذارد کمک می کند.

آیا می توان دندانی که بعد از ضربه چند ساعت بیرون از دهان بوده را حفظ کرد؟

امکان قرار دادن دندان در حفره بعد از چند ساعت هم وجود دارد اما چون احتمال تحلیل رفتن ریشه دندان با گذشت زمان در این حالت بسیار زیاد است، شانس ماندگاری دندان کم می شود با این وجود باز هم ممکن است که چند سال در دهان باقی بماند. این مسئله به خصوص در مورد کودکان و نوجوانان زیر ۱۸ سال اهمیت دارد چون تا زمانی که رشد فک کامل شود امکان قراردهی ایمپلنت وجود ندارد و هر چند سالی که ممکن باشد دندان را حفظ کرد ارزشمند است.

پیشنهاد میکنم مطلب هزینه عصب کشی دندان با بیمه تامین اجتماعی را مطالعه کنید.

بعد از مراجعه به دندانپزشک، چه مراقبت هایی برای دندانی که از دهان بیرون افتاده لازم است؟

بهتر است اگر دندان با خاک در تماس بوده و در صورت تردید بیمار راجع به سابقه واکسن کزاز، این واکسن تزریق شود. فرد آسیب دیده باید تا دو هفته رژیم غذایی نرم داشته باشد. روزی ۲ بار استفاده از دهانشویه کلرهگزیدین و مسواک نرم برای تمیز نگه داشتن لثه و دندان ها به خصوص در اطراف دندان ضربه خورده مهم است.

چه اقدامی برای دندان شیری که در اثر ضربه از دهان بیرون افتاده لازم است؟

معمولا اگر دندان شیری در اثر ضربه به طور کامل از دهان بیرون بیفتد دوباره به حفره بازگردانده نمی شود. چون ممکن است بر سلامت جوانه دندان دائمی زیرین و رویش صحیح آن اثر منفی بگذارد. اما حفظ فضای خالی دندان شیری که بر اثر ضربه بیرون افتاده است اهمیت دارد چون مانع از کج شدن دندان های دیگر به این فضا و به هم ریختن دندان های دائمی در آينده می شود. بنابراین حتما برای اقدامات لازم در این زمینه به دندانپزشک متخصص کودکان مراجعه کنید.

نوشته شده توسط دکتر ثنا جباری(متخصص درمان ریشه)

سوالات متداول بیرون افتادن دندان از دهان